ھاۋانىڭ نەپەس سېستىمىسى بىلەن بولغان مۇناسىۋىتى
نەپەس سېستىمىسىغا تەئەللۇق ئەزالار بۇرۇن، ئېغىز بوشلۇقى، كېكىردەك، كاناي، ئۆپكە، ئۆپكە بۈۋەكچىسىدىن ئىبارەت بولۇپ، ئۇلارنىڭ ھاۋا بىلەن بولغان مۇناسىۋىتى تۆۋەندىكىدەك:
ھاۋانەپەس سستىمسىغا تەئەللۇق ئەزالارنى تۆت چوڭ ماددىنڭ بىر بولۇش سۇپىتى بىلەن تۈزۈشكە قاتنىشىىپ ئۆپكىنڭ ھاۋا
ئالماشتۇرشىغا ماسلاشقان شەكىل ھالىتىنى تۇزۇشكە قاتنىشىدۇ ، ئۇنىڭدىن كىيىن ھاۋا تەركىبىدىكى بەدەنگە كىرەكلىك ماددىلارنى ئۆپكىگە ماسلاشقان خىزمەت فۇنكىسىيسىگە ئاساسەن بەدەندە مىتابولىزىم جەريانىدا پەيدا بولغان كىرەكسىز ماددىلارنىڭ ئۆپكە پۇۋەكچىللىرىدىكى گاز ئالماشتۇرۇش رولى (ئاساسلىقى گازلارنىڭ ئۆپكە پۇۋەكچىللىرىدە توپلانغان ماددىلارنى ئىرىش، ئىرىمەسلىكى بىلەن مۇناسىۋەتلىك بولۇپ ئۆپكە پۇۋەكچىللىرىدە ئوكسىگىننىڭ ئىرىشچانلىقى يۇقىرى، كاربون تۆت ئوكسىد ۋە بىر قىسىم مېكرۇ كىرەكسىز ماددىلارنىڭ پارلىنىشچانلىقى يۇقىرى ھالەتتە تۇرغان بۇزۇق گازلارنىڭ چىقىرلىشى نەپەس مۇسكۇللىرىنىڭ قىسقىرشى بىلەن ئورۇندىلدۇ، كىڭىيشىدە بولسا سىرىتتىكى ساپ ھاۋا ۋە بەدەندىكى كىرەكسىز ھاۋانى ئۆپكە پۇۋەكچىسىگە يىغىپ توپلايدۇ، قىسقىرىشتا بولسا ئىرىگەن ساپ ھاۋا بىلەن بەدەندە ھاسىل بولغان ھاۋا(ھاۋانى روخاسىنى) ئۆزىگە تەئەللۇق جايلارغا يۇرۇشتۇرىدۇ) ئارقىلىق ئورگانىزىمنى ئوكسىگىن، ئازۇت، سىېيرەك گاز ئىلمىنىتلىرى بىلەن تەمىنلەيدۇ، سۇنىڭ ئىچىدىكى ئوكسىگىنىنى قىزىل قان ئاقسىلى(زولاسى سۈرۇخ مەۋايە)قوشۋالىدۇ، ئازۇت ۋە سىېيرەك گاز ئىلمىنىتلىرىنى بولسا بىر قىسمى ئۆپكە پۇۋەكچە دىۋارىغا يىپىشىپ ئۇنىڭ بۇزۇلىشىنى توسىيدۇ، يەنە بىر قىسىمى بولسا ئىچكى ئەزالاردىكى شۇ خىل ماددىلارغا بولغان ئىھتىياجىنى قاندۇرۇش ئۈچۇن موھىم روللارنى ئوينايدۇ، مۇناسىۋەتلىك ماتىرياللاردا كۆرسىتىلىشچە ئادەم %100 ساپ ئوكسىگىن بىلەن نەپەسلەنسە تۆۋەن ئاقسىللىق قان كىسىلىگە گىرىپتار بولدىكەن، ئادەتتە بەدەننىڭ ھەرقايسى ئورونلىرىدا ئوخشىمىغان دەرىجىدە سۇلۇق ئىششىق كۆرۇلدىغان بولۇپ بۇ خىل ئەھۋال ئۆپكىدە ئەڭ گەۋدىلىك بولىدىكەن، بۇنىڭدىن كۆرىۋىلىشقا بولىدۇكى ھاۋا تەركىبىدىكى ئازۇت بەدەنگە كىرەكلىك ئاقسىللارنى سىنتىزلاشقا(يەنى بىرىكتۇرىشكە) قاتنىشىدۇ.