خام دورا — ئۇيغۇر تېبابىتى ئاساسلىرىنىڭ يېتەكچىلىكىدە كېسەللەرنىڭ ئالدىنى ئېلىش، دىياگنوز قويۇش، داۋالاش ئۈچۈن ئىشلىتىلىدىغان ئۆسۈملۈك، ھايۋانات ۋە مەدەنلەرنى ئۆز ئىچىگە ئالغان، تەبىئەتتىن كەلگەن، بەلگىلىك تازىلىق ئۆلچىمىدىن ئۆتۈپ ساپلاشتۇرۇلغان ماددا خام دورا دېيىلىدۇ.
خام دورىلارنىڭ بارلىققا كېلىشىدىكى ئاساسلىق ماددا بولسا كائىناتتىكى ئوت (قۇياش)، ھاۋا، سۇ، تۇپراقتىن ئىبارەت تۆت چوڭ ماددا (تۆت تادۇ) بولۇپ، ئۇلار ئۆزلىرىنىڭ كەيپىيات، خۇسۇسىيەتلىرى ئارقىلىق كائىنات دۇنياسىدىكى بارلىق جانلىق ۋە جانسىز ماددىلارغا ھەر ۋاقىت تەسىر كۆرسىتىپ، ئۇلاردا مۇئەييەن مىزاج ۋە خۇسۇسىيەتنى شەكىللەندۈرىدۇ.
كېسەل داۋالاش ئەمەلىيىتىدە ئورگانىزىمدىكى تەڭپۇڭسىزلىقلارنى تۈگىتىپ، ساقلىقنى ئەسلىگە كەلتۈرۈش ئۈچۈن يەنىلا تۆت چوڭ ماددىنىڭ تەسىرىدە مۇئەييەن مىزاج (كەيپىيات) ۋە خۇسۇسىيەتلەرگە ئىگە بولغان ھەر خىل دورىلار ئىشلىتىلىپ، كېسەللىكنىڭ تەرەققىي قىلىپ ئىنسان ھاياتىغا خەۋپ يەتكۈزۈشىنىڭ ئالدى ئېلىنىدۇ.
دېمەك، دورا – بەدەنگە كىرگەندىن كېيىن ئۆزىنىڭ مىزاجى (تەبىئىتى) ۋە خۇسۇسىيەت تەسىرلىرى بىلەن بەدەندىكى ھەر خىل تەڭپۇڭسىزلىقلارنى ئەسلىگە كەلتۈرۈپ، بەدەندىكى ھەر خىل قۇۋۋەتلەرنىڭ يىغىندىسى بولغان «تەبىئەت» نى كۈچلەندۈرۈش ئارقىلىق كېسەللىكلەرنىڭ ئالدىنى ئېلىش، داۋالاش ۋە دىئاگنوز قويۇش ئۈچۈن ئىشلىتىلىدۇ.
