ئانار
ئانار يۇمىلاق، قىزىل مېۋە بولۇپ، تاتلىق، تەلۋە، ئاچچىق دەپ ئۈچ تۈرگە بۆلۈنىدۇ، ئانار ئوزۇق بولۇش، قاننى كۆپەيتىش، ئورگانىزىمنى قۇۋۋەتلەش، ئىچ توختىتىش خۇسۇسىيەتلەرگە ئىگە. تەلۋە ئانار تاتلىق ئانارغا ئاساسەن ئوخشايدۇ، لېكىن تەلۋە ئانارنىڭ تەمى سەل ئاچچىق- چۈچۈك كېلىدۇ.
ئاچچىق ئانار 2-دەرىجىدە قۇرۇق سوغۇق، ئىچ سۈرۈشنى توختىتىدۇ، ئىسسىقتىن بولغان جىگەر ھارارىتىنى، خاپىغاننى، مەستلىكنى پەسەيتىدۇ.
ئاچچىق ئانارنى تېشىپ، بىر كۈن سىركىگە چىلاپ، ئاندىن قاينىتىپ ئېلىپ، سوقۇپ خېمىر قىلىپ، كۇمىلاچ ياساپ يەپ بېرىش ئىسسىقتىن بولغان ئىچ سۈرۈشنى توختىتىشقا، ئۈچەي، مەقئەتلەرگە، قورساق ئاغرىقىنى پەسەيتىشكە پايدىلىق. ئاچچىق ئانار سۈيىدە ئېغىز چايقاش ئېغىز پۇرىغانغا، ئېغىز جاراھەتلىرىگە پايدىلىق. ئاچچىق ئانار سۈيى ھەسەل بىلەن قاينىتىلىپ ئىچىلسە، بالىلاردىكى نوما كېسىلىگە شىپا قىلىدۇ؛ قۇلاق، بۇرۇنغا تېمىتىلسا بۇرۇن، قۇلاقتىكى جاراھەتكە مەنپەئەت قىلىدۇ.
پوستىدىن ئايرىماي سىقىپ چىقىرىلغان ئاچچىق ئانار سۈيى بەدەنگە چىپىلسا، قىچىشقاققا پايدا قىلىدۇ، ھەرخىل ئىششقلارنى ياندۇرىدۇ.
ئاچچىق، تاتلىق ئانار سۈيى يەڭگىل (كۆيدۈرۈۋەتمەي) قاينىتىلىپ ئىچىلسە، ئۈچەيدىكى قۇرتلارنى چۈشۈرىدۇ، سۈيدۈك تېمىپ تۇرۇشقىمۇ پايدا قىلىدۇ.
ئانار يىلتىزىنىڭ قاينىتىلغان سۈيى چىش ئاغرىقى، چىش مىلىكلىرى كېسەللىكلىرىگە مەنپەئەت قىلىدۇ. ئىككى گرام قاينىتىلغان ئانار سۈيى ئىككى گرام ۋاسالغۇ بىلەن ئىككى گرام زىرىگە قوشۇپ ئىچىلسە قەينى توختىتىدۇ، ئاشقازاننى قۇۋۋەتلەيدۇ.
ئانار يىلتىزى قاينىتىلىپ ئىچىلسە، ئاياللارنىڭ بالىياتقۇسىدىن كەلگەن قاننى توختىتىدۇ. سوڭى چىقىدىغان كېسەلنى ئانار يىلتىزىنىڭ قاينىتىلغان سوۋۇتۇلغان سۈيىدە ئولتۇرغۇزغاندا، كېسەلنىڭ سوڭى كىرىپ كېتىدۇ.
ئانار يىلتىزىنى يۇمشاق سوقۇپ ھەسەل بىلەن خېمىر قىلىپ جاراھەت ئورنىدىكى داغلارغا چاپقاندا، داغ يوقىلىدۇ. ئانار يىلتىزىنىڭ كۈلى ھەسەل بىلەن خېمىر قىلىنىپ، كۆكرەك ھەم ئاشقازان ئۈستىگە چېپىلسا، ئۆپكە ھەم ئاشقازاندىن كەلگەن قاننى توختىتىدۇ.
ئانار سۈيى دىئابىت كېسەللىكلىرىگىمۇ مەنپەئەت قىلىدۇ. ئانار دەرىخىنىڭ قوۋزىقىنى سىركىگە ياكى سۇغا چىلاپ قويۇپ چىقىرىلغان روببە بىلەن ھەرخىل مەددىلەرنى چۈشۈرۈشكە بولىدۇ.
ئانار پوستى سۆڭەك، پەيلەرنىڭ ئاغرىشى، بەل، پۇت ئاغرىقى، مەقئەت چىقىپ قېلىش، ئىچ سۈرۈش، قان تولغاق، مەنى ئېقىپ تۇتۇش، خۇن كېتىش، ئاق خۇن كېسەللىكى، كۆز ياشاڭغۇراش قاتارلىق كېسەللىكلەرگە پايدا قىلىدۇ. ئانار پوستى كۆز ياشاڭغۇراشقا سىقىپ ئىشلىتىلىدۇ، باشقا كېسەللىكلەرگە بولسا قاينىتىپ بېرىلىدۇ ياكى قۇرۇتۇپ سوقۇپ ئىشلىتىلىدۇ.
ئانار گۈلىمۇ كىشىلەر ئۈچۈن كۆپ پايدىلىق، ئادەتتە ئىچ توختىتىش، قان توختىتىش، بەدەن قۇرۇتۇش، قۇۋۋەتلەش رولىغا ئىگە.