سەۋەبى :
جىگەر بىلەن ئۆت يولى ئوتتۇرىسىغا توسالغۇ پەيدا بولۇشتىن ، جىگەردە غەيري سەپرا قېتىپ تاش پەيدا بولسا ، جىگەر ئىچى ئۆت تېشى كېسىلى دېيىلىدۇ. ئەگەر ئۆت خالتىسدىكى غەيرىي سەپرا خىلتىنىڭ قۇيۇقلىشىپ قېتىشىدىن ئۆتتە تاش پەيدا بولسا ئۆت تېشى كىسىلى دېيىلىدۇ. بۇ تاشلار پەيدا بولۇشنىڭ سەۋەبلىرى مايلىق گۆش، تۇخۇملارنى قورۇپ يېيىشتىن ياكى ھوردا پۇشۇرۇپ يېيىش، ھاراقنى كۆپ ئىچىش، جىسمانى ھەرىكەت بىلەن كۆپ شۇغۇنلانماسلىقتىن پەيدا بولىدۇ. بۇ تاشلارنىڭ بەزىلىرى چوڭ، بەزىلىرى كىچىك ، رەڭگى قارا ، يېشىل، كۈلرەڭ ۋە داشقال رەڭ بولىدۇ.
ئالامىتى
ئوڭ تەرەپ قوۋۇرغىلار ئارىسىدا تۇيۇقسىز ئاغرىش پەيدا بولۇپ، ئاغرىق ئاشقازان ئۇدۇلىغا ھەم ئوڭ تەرەپ تاغاق ساھەسىگە تارايدۇ. كېسەل ھەرىكەت قىلالمايدۇ، كۆڭلى ئيىنىدۇ، ھۆ تۇتىدۇ، بەزىدە سېرىق سۇ يانىدۇ، قورساق ئېسىلىدۇ، ھېق تۇتىدۇ، زەردە قاينايدۇ، قەۋزىيەت بولىدۇ، ئېغىز قۇرۇپ، ئاچچىق بۇلۇپ كىتىدۇ، تاش ئۆت يولىغا كەپلىشىپ قالسا ، كېسەل قاتتىق بىئارام بولۇپ ئايلىنىپ كېتىدىغان ئەھۋالمۇ بولىدۇ. تاش جىگەرنىڭ ئۆزىدە بولسا تۇتقاقلىق بولمايدۇ. جىگەر ساھەسىدە ئېغىرلىق ، تېلىش، يەڭگىل زىڭىلداش ئالامەتلىرى كۆرۈلىدۇ. ئۆتتىك تاش ئۆتنىڭ غول نەيچىسىدە تۇرۇپ قاسا كىسەلنىڭ بەدەنگە سېرىقلىق پەيدا قىلىدۇ. بۇخىل ئەھۋال ئېغىرراق ئۆتىدۇ.
داۋالاش ئۇسۇلى :
ئالدى بىلەن ئاغرىقنى پەسەيتىش ئۈچۈن ھەببى شىپا ياكى ھەببى تەرياق بىرىش، سىرىتتىن خەشخاش پوستىنى سوقۇپ جىگەر ساھەسىگە چېپىش كېرەك. ئاغرىق پەسەيگەندى كىيىن تاش ئېرىتىدىغان دورىلارنى بېرىش لازىم .بۇنىڭ ئۈچۈن مەجۈنى ۋەرد، شارابى بۇزۇرى ، ئەرقى بەدىيان ، ئەرقى شوخلا، ئەرقى پۆدىنە بىرىش، جاۋارش جالىنوس، ھەببى رەۋەن، سىفوفى ھەجىرۇل يەھۇت بىرىش، يەنە ئىسكەنجىبىل ئۇنناپ، ئىسكەنجىۋىل بۇزۇرى بەرسىمۇ ياخشى ئۈنۈم بىرىدۇ. ئەگەر تاش جىگەردە بولسا جاۋارىش نانخا، سىفوفى ھەجىرۇليەھۇت، سىكەنجىبىل، ئەفسەنتىن، مۇرەككەپ ئەرەقى كاسىن، جاۋارىش زەر ئۇنى بىرىش ياخشى ئۈنۈم بىرىدۇ.
ئۇزۇقلۇق جەھەتتە غەيرى سەپىرا خىلتىنى تەڭشىگۈچى تاماقلاردىن كەپتەر شورۇپسى، سەۋزە، تۇرۇپ، كەرەپشە، موگو سېلىنغان شورىپا بىرلىدۇ. قوي گۈشى، تۇخۇم، كالا گۈشى قاتارلىقلاردىن پەرىز قىلىندۇ.
